Składy VAT – kto zyska, kto straci?

Założenia składu VAT

Instytucja składu VAT została uregulowana w Dyrektywie VAT 2006/112 jako dobrowolny element podatku od wartości dodanej. Zgodnie z art. 157 Dyrektywy państwa członkowskie mogą zwolnić z podatku import i dostawy towarów, które mają zostać objęte procedurą składu inną niż skład celny. Dodatkowo, państwa członkowskie na mocy art. 158 Dyrektywy mogą wdrożyć instytucję składu VAT, dla towarów gdy przeznaczone są do:

• sklepów wolnocłowych, na potrzeby dostaw towarów, które mają być przewożone w osobistym bagażu podróżnego udającego się na terytorium trzecie lub do państwa trzeciego drogą powietrzną lub morską, w przypadku gdy takie dostawy są zwolnione zgodnie z art. 146 Dyrektywy (przeznaczenie eksportowe);
• podatników na potrzeby dokonywania dostaw dla podróżnych na pokładzie statków powietrznych lub jednostek pływających w czasie lotu lub podróży morskiej, w przypadku gdy miejsce zakończenia podróży znajduje się poza Wspólnotą;
• podatników na potrzeby dostaw dokonywanych ze zwolnieniem z VAT zgodnie z art. 151 Dyrektywy (w ramach stosunków konsularnych, dyplomatycznych, NATO itp.).

Według projektowanego przez MF rozwiązania przez skład VAT należałoby rozumieć skład celny o którym mowa w art. 242 ust. 1 Unijnego Kodeksu Celnego, ale z wyłączeniem składowania wyrobów akcyzowych. Składy VAT mogłyby być przy tym prowadzone tylko przez podmioty już posiadające prawo do prowadzenia składu celnego.

Objęcie towarów składem VAT

Zgodnie z zaprezentowanym podejściem, w składzie VAT mogłyby być dokonywane ściśle określone transakcje:

• wprowadzenie do składu VAT – objęte stawką 0%;
• składowanie towarów;
• świadczenie usług zachowawczych na składowanych towarach – objęte stawką 0%;
• wyprowadzenie towarów ze składu VAT – objęte właściwą dla danego towaru stawką VAT.

Podczas składowania towarów nie byłaby jednak możliwa ich dostawa. W przypadku dokonania dostawy towarów w składzie VAT, następowałoby ich wyprowadzenie i powstanie obowiązku podatkowego.

Rozliczenie podatku i odpowiedzialność

Przy składowaniu VAT następuje odroczenie obowiązku zapłaty podatku od składowanych towarów do momentu wyprowadzenia ich ze składu. Obowiązek podatkowy ciąży przy tym na podmiocie wyprowadzającym towary. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że oprócz zapłaty podatku po wyprowadzeniu towarów, w trakcie składowania VAT Ministerstwo Finansów oczekuje złożenia zabezpieczenia VAT. Najprawdopodobniej zabezpieczenie takie mogłoby być złożone przez podmiot prowadzący skład.

Po wyprowadzeniu towarów ze składu podstawa opodatkowania powinna być odpowiednio zwiększona o wartość wykonanych na towarach usług. Dodatkowo, podstawę opodatkowania zwiększą ubytki składowanych towarów.

W trakcie składowania towarów na podmiocie prowadzącym skład celny będzie ciążyła solidarna odpowiedzialność podatkowa za ubytki w składowanych towarach. Co więcej, prowadzący skład będzie również zobowiązany do utrzymania ewidencji składu i przesyłania odpowiednich deklaracji do organów skarbowych.

Skład VAT a skład celny

W konsultowanych propozycjach Ministerstwo Finansów przedstawia koncepcję składu VAT, którego funkcjonowanie jest niemal symetryczne do funkcjonowania składu celnego na gruncie przepisów celnych. Faktyczna różnica między tymi dwiema instytucjami polega m.in. na braku faktycznego odgórnego przeznaczenia towarów objętych składem VAT. W przeciwieństwie do składu celnego towary w składzie VAT mogą podlegać obrotowi krajowemu i zagranicznemu bez konieczności stosowania procedur celnych.

Inną różnicą mogą być czynności jakie można wykonywać na składowanych towarach. Przepisy celne dopuszczają wykonywanie tzw. zwyczajowych czynności na towarach w składach celnych. W ramach składu VAT Ministerstwo określiło niezdefiniowany katalog usług związanych bezpośrednio z towarami w składzie VAT. Być może zakres możliwych do zastosowania usług okaże się szerszy niż dotąd stosowany w składach celnych.

W pozostałych kwestiach proponowany zakres składu VAT wydaje się być symetryczny względem składu celnego.