Przegląd prawny TGC – marzec 2024

Newsletter – zmiany w przepisach oraz ciekawe rozstrzygnięcia. Marzec 2024.

1. PFR żąda zwrotu subwencji z Tarczy Finansowej MŚP

Polski Fundusz Rozwoju (PFR) rozlicza subwencje dla małych i średnich firm przyznane w związku z pandemią COVID-19. PFR coraz częściej, zazwyczaj przed zapłatą ostatniej raty, kieruje do przedsiębiorców przedsądowe wezwania do zwrotu całości uzyskanej subwencji.

W uzasadnieniu często pada stwierdzenie, że w oświadczeniach przedsiębiorców znalazły się nieprawidłowości. Obecnie szacuje się, że wezwania do zwrotu mogło otrzymać kilka tysięcy podmiotów będących beneficjentami subwencji PFR w ramach Tarcz Finansowych MŚP.

W sprawie nieprawidłowości rozliczania subwencji przez PFR interweniował Rzecznik MŚP. Rzecznik argumentuje, że PFR powinien brać pod uwagę cel rządowych programów, a była nim m.in. stabilizacja finansowa przedsiębiorców i ochrona miejsc pracy. Rzecznik MŚP podkreśla także, że nie powinno dojść do sytuacji, w której zarzuca się przedsiębiorcom podawanie nieprawdziwych danych gdy wynika to z nieprecyzyjnych regulaminów lub ich modyfikowania już w trakcie obowiązywania programów.

Problem wezwań do zwrotu uzyskanych subwencji może dotyczyć nawet 4500 przedsiębiorstw. Niektóre z nich już otrzymały pozwy z sądu. Czy można skutecznie ochronić firmę przed roszczeniami PFR?

Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak postępować w przypadku otrzymania wezwania lub pozwu o zwrot subwencji z PFR zapraszamy do obejrzenia nagrania z webinaru ekspertów TGC Corporate Lawyers. Dowiedz się więcej: obejrzyj nagranie z webinaru

Przeczytaj artykuł

2. Nowy projekt ustawy o ochronie sygnalistów – kluczowe zmiany

Opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji 6 marca 2024 r. nowy projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa otrzymał nową nazwę: projekt ustawy o ochronie sygnalistów. Zapewnia on wdrożenie wymaganych Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. środków ochrony m.in. dla osób zgłaszających naruszenia prawa.

Nowo projektowana ustawa, podobnie do swoich poprzedniczek, ma na celu uregulowanie kwestii dotyczących zgłaszania naruszeń, ochrony sygnalistów oraz podejmowania działań następczych przez podmioty prawne i organy publiczne.

Ustawa rozszerza zakres przedmiotowy „naruszenia prawa” w stosunku do zakresu wskazanego we wdrażanej dyrektywie. Zakłada również, że Rzecznik Praw Obywatelskich zajmie się nie tylko udzielaniem informacji i wsparcia sygnalistom, ale również przyjmowaniem tzw. zgłoszeń zewnętrznych (z wyłączeniem zadań w zakresie wsparcia realizowanych przez inne organy).

Ponadto, ustawa obejmie też sygnalistów lub ujawniających naruszenie prawa, jeśli dokonali zgłoszenia lub ujawnienia o naruszeniu prawa w kontekście związanym z pracą jeszcze przed nawiązaniem stosunku pracy lub innego stosunku prawnego stanowiącego podstawę świadczenia pracy lub usług lub pełnienia funkcji w podmiocie prawnym lub na rzecz tego podmiotu oraz sytuacji gdy taki stosunek już ustał (dotyczy to również pełnienia służby w podmiocie prawnym).

Dowiedz się więcej o projektowanych zmianach: Nowy projekt ustawy o ochronie sygnalistów – kluczowe zmiany

3. Zmiany w Kodeksie Postępowania Cywilnego – marzec 2024

W marcu 2024 r. weszła w życie kolejna porcja zmian w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego, wprowadzonych nowelizacją z 7 lipca 2023 r..

Większa część przepisów ustawy nowelizującej weszła w życie już wcześniej, natomiast dłuższe vacatio legis przewidziano dla niezwykle istotnych z punktu widzenia przebiegu postępowania przepisów dotyczących:

doręczeń w formie elektronicznej poprzez portal informacyjny (dodany przepis art. 131^1a k.p.c.);
prowadzenia posiedzeń w trybie zdalnym (art. 150 pkt 2 k.p.c. oraz art. 151 § 2-9 k.p.c.) i możliwości przeprowadzenia w trybie zdalnym dowodu (art.235 § 2 i 3 k.p.c. oraz art. 235¹ k.p.c.).

Pierwsza część zmian dotyczy doręczeń. Zgodnie z dodanym nowelizacją art. 131^1a k.p.c., jeśli doręczenie pisma nie może nastąpić za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, sąd doręczy pismo sądowe adwokatowi, radcy prawnemu, rzecznikowi patentowemu, prokuratorowi, organowi emerytalnemu lub Prokuratorii Generalnej RP, wyłącznie poprzez umieszczenie ich treści w portalu informacyjnym w sposób umożliwiający uzyskanie przez odbiorcę dokumentu potwierdzającego doręczenie. Nie dotyczy to pism, które podlegają doręczeniu wraz z odpisami pism procesowych stron lub innymi dokumentami niepochodzącymi od sądu, chyba że sąd dysponuje ich kopią utrwaloną w postaci elektronicznej.

Druga część wchodzącej w życie w dniu 14 marca 2024 r. nowelizacji k.p.c. dotyczy trwałego przeniesienia na grunt procesowy regulacji tzw. covidowych, umożliwiających prowadzenie posiedzenia w trybie zdalnym.

Już w zawiadomieniu o terminie posiedzenia sąd ma od teraz obowiązek oznaczyć, czy wezwany ma obowiązek stawić się osobiście, czy też może wziąć udział w posiedzeniu w sposób określony w art. 151 § 2 tj. na odległość w formie posiedzenia zdalnego.

Przeczytaj artykuł i dowiedz się więcej

4. AI Act przyjęty. Sztuczna inteligencja pod kontrolą UE

13 marca 2024 r., po długich pracach Parlament Europejski przyjął Rozporządzenie dotyczące sztucznej inteligencji (tzw. AI Act). Ta przełomowa regulacja ma uporządkować zasady używania narzędzi wykorzystujących sztuczną inteligencję.

AI Act definiuje cztery poziomy ryzyka, a podział ten stanowi w zasadzie rdzeń nowej regulacji. Ma ona bowiem za zadanie stworzyć akceptowalne podstawy do funkcjonowania systemów AI charakteryzujących się wyższym stopniem ryzyka. Oczywiście narzędzia zaliczane do kategorii ryzyka nieakceptowalnego będą całkowicie zakazane.

AI Act ma wejść w życie dwadzieścia dni po publikacji w Dzienniku Urzędowym UE, a w pełni obowiązywać będzie 24 miesiące po wejściu w życie (z pewnymi wyjątkami). Można się więc spodziewać, że przy sprawnym przeprocedowaniu Rozporządzenia przez Radę może ono wejść w życie już w maju lub czerwcu bieżącego roku.

Dowiedz się więcej: AI Act przyjęty. Sztuczna inteligencja pod kontrolą UE

5. Dyrektywa dotycząca pracowników platformowych przyjęta przez EPSCO

Rada ds. Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Ochrony Konsumentów (EPSCO) w Brukseli przyjęła dyrektywę w sprawie poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform internetowych.Celem wprowadzenia nowych regulacji jest zapewnienie pracownikom platformowym lepszych i bardziej przewidywalnych warunków zatrudnienia, a także wprowadzenie mechanizmu tzw. „domniemania zatrudnienia”. Zastosowanie domniemania ma nastąpić poprzez spełnienie co najmniej dwóch wskaźników określonych w dyrektywie. Nowa dyrektywa ponadto ma wprowadzić obowiązek informacyjny w stosunku do pracowników platformowych odnośnie do wykorzystania algorytmów w miejscu zatrudnienia.

Jest to ważne dla osób świadczących pracę w ramach platform internetowych, osoby takie są bowiem często pozbawione praw wynikających z zatrudnienia w ramach umów o pracę. Tymczasem, jak wskazują dane nawet ponad 28 milionów osób pracuje w UE właśnie za pośrednictwem platform cyfrowych.

Po wejściu w życie dyrektywy, państwa członkowskie będą zobowiązane zaimplementować jej przepisów w ciągu 2 lat.

6. 14 marca w życie wszedł znowelizowany Kodeks karny, czyli konfiskata samochodu za jazdę po alkoholu

14 marca 2024 r. zaczęła obowiązywać nowelizacja Kodeksu karnego, zgodnie z którą w przypadku jazdy pod wpływem alkoholu – powyżej 1,5 promila alkoholu we krwi – samochód nietrzeźwego kierowcy zostanie skonfiskowany nawet, jeśli kierowca ten nie spowodował wypadku drogowego.

Policja po zatrzymaniu nietrzeźwego kierowcy, najpierw zajmie jego samochód na okres do 7 dni, a następnie to prokurator zabezpieczy auto do czasu, gdy sąd orzeknie przepadek samochodu. Auta utracą przede wszystkim kierowcy, którzy spowodowali wypadek przy zawartości co najmniej 0,5 promila alkoholu we krwi oraz w przypadku recydywy. W pozostałych przypadkach, na przykład uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, sąd może odstąpić od orzeczenia przepadku auta.

7. Webinar: Zwolnienia grupowe – jak przeprowadzić je zgodnie z prawem?

Zapraszamy na bezpłatny webinar poświęcony praktycznym aspektom przeprowadzania zwolnień grupowych. Nasze ekspertki wyjaśnią najważniejsze wątpliwości z tego zakresu oraz odpowiedzą na Państwa pytania. Podczas wydarzenia omówimy najważniejsze regulacje prawne z tego obszaru, obowiązki pracodawcy oraz możliwe ryzyka.

Wydarzenie odbędzie się online, w czwartek, 11 kwietnia. Zaczynamy o godz. 11.00

Podczas spotkania, nasze ekspertki, odpowiedzą na następujące pytania: